با لکه های قهوه ای روی دندان ها چکار کنیم؟ - پورتال رنگی
لکه های قهوه ای روی دندان ها
لکه های قهوه ای روی دندان ها بسیار رایج هستند. مردم اغلب می توانند با تغییر شیوه زندگی یا درمان های دندانپزشکی از ایجاد آنها جلوگیری کند یا آن ها را از بین ببرند.
رنگ این لکه ها ممکن است از رنگ زرد تا قهوه ای و یا سیاه تغییر کند و شکل و اندازه شان ممکن است متفاوت باشد. برخی از این ها ممکن است فقط به صورت لکه های خفیف و نامنظم روی دندان ظاهر شوند و برخی دیگر به صورت خطوط قهوه ای تیره و بسیار واضح باشند.
در این مقاله، ما دلایل ایجاد نقاط رنگی در دندان ها را بررسی می کنیم. همچنین راه هایی برای جلوگیری و از بین بردن آن ها بیان می کنیم.
علت ها
عوامل زیر می توانند باعث ایجاد لکه های قهوه ای روی دندان ها شوند:
بیشتر بخوانید:
جرم گیری دندان با ۳ روش ساده و خانگی
غذاها و نوشیدنی ها
بسیاری از غذاها و نوشیدنی های تیره رنگ حاوی مواد شیمیایی به نام کروموژن (رنگ دانه) هستند. این مواد شیمیایی، مانند اسید تانیک در شراب قرمز، می توانند باعث لک شدن مینای دندان ها شوند.
با گذشت زمان، این لکه ها ممکن است به خصوص برای افرادی که بهداشت دهان و دندان را رعایت نمی کنند، دائمی شوند.
غذاها و نوشیدنی های حاوی رنگ های مصنوعی نیز می توانند باعث لک شدن دندان ها شوند.
فرآورده های حاوی نیکوتین و تنباکو
این مواد شامل ذراتی است که می توانند به حفره های میکروسکوپی در مینای دندان بچسبند. این ذرات با استفاده مکرر ایجاد می شوند و می توانند دندان ها را لک کنند.
لکه های ناشی از سیگار کشیدن، در طول زمان تیره تر شده و ازبین بردن آن ها سخت تر می شود.
رسوبات و جرم های دندانی
هزاران باکتری در دهان به طور مداوم با بزاق و ذرات غذا مخلوط می شوند تا یک ماده چسبنده و نیمه شفاف به نام جرم و یا لکه دندان را ایجاد کنند.
ما جرم ها را با استفاده از مسواک زدن و نخ دندان از بین می بریم. عدم رعایت بهداشت دهان موجب ایجاد جرم می شود و یک پوشش دائمی و سخت به نام رسوبات دندانی را به وجود می آورد. هنگامی که جرم دندان شکل می گیرد، فقط یک دندانپزشک حرفه ای می تواند آن را از بین ببرد.
به غیر از عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، عوامل زیر باعث افزایش خطر ایجاد جرم ها می شود:
- سیگار
- بیماری، عدم تحرک و بستری بودن
- دیابت
- تغییرات هورمونی مانند تغییرات در دوران بلوغ، بارداری و یائسگی
- داروهایی که میزان بزاق دهان را کاهش می دهند، از قبیل داروهای کنترل کننده اعصاب یا داروهای مدیریت کننده ایدز
پوسیدگی دندان
باکتری ها و قارچ های موجود در پوسیدگی های دندانی از طریق شکر موجود در غذاها تغذیه می شوند. سپس اسید هایی تولید می کنند که مینا دندان را ضعیف می کند. حالت فیزیکی سخت و غشایی این پوسیدگی ها، در طولانی مدت، منجر به چسبیدن اسیدها به دندان می شود.
بیشتر بخوانید:
آیا روش های طبیعی برای جلوگیری از پوسیدگی دندان وجود دارد؟
از آنجایی که اسیدها مینا دندان را تضعیف می کنند، لایه های زرد رنگ زیر دندان آشکار می شوند. سپس دندان ها ممکن است زرد و قهوه ای شوند. اگر پوسیدگی به اندازه کافی شدید باشد، اسیدها می توانند دندان را سوراخ یا حفره در آن ایجاد کنند که رنگ تیره ای خواهد داشت.
حتی باکتری ها می توانند وارد شکستگی ها و شکاف های کوچک در دندان شده و منجر به پوسیدگی شوند.
بیشتر مردم لکه های تیره ناشی از پوسیدگی را از طریق پر کردن یا روکش کردن دندان درمان می کنند.
حفره های دندانی اغلب نسبتا ناراحت کننده هستند و هنگام بزرگ شدن می توانند دردناك باشند. پوسیدگی ها اغلب به ریشه یا عصب دندان می رسند، بنابراین این دندان ها نسبت به غذاهای سرد و گرم و نوشیدنی ها حساس هستند.
سالخوردگی
وقتی افراد، ساخورده می شوند، قسمت سفید مینا دندان که از دندان محافظت می کند به آرامی از بین می رود و لایه زیرین زرد دندان را نمایان می کند. این فرآیند طبیعی می تواند به لکه های زرد مایل به قهوه ای کوچک یا بزرگ یا تغییر رنگ دندان منجر شود.
بیشتر بخوانید:
از دست دادن دندان در دوران میانسالی و خطر بیماری قلبی
ژنتیک
رنگ دندان طبیعی هر فرد متفاوت است و برای برخی ممکن است تیره تر از دیگران باشد.
سایر عوامل ژنتیکی عبارتند از:
- استحکام مینا دندان
- واکنش مینا دندان نسبت به رنگدانه ها و اسیدها
- چه مقدار از پوسیدگی را مینا دندان نشان می دهد
- شرایط ارثی مانند نقص دنتینوژنز
- شرایط رشدی که در ایجاد صحیح استخوان و دندان دخالت دارند
کار دندان پزشکی قبلی
بعضی از داروها، به ویژه آنتی بیوتیک تتراسایکلین و مشتقات آن، باعث تغییر رنگ دندان ها می شوند که این مسئله در کودکان بسیار رایج است.
دارو های دیگر مرتبط با پوسیدگی دندان عبارتند از:
- گلیبن کلامید (گلیانزه)
- کلرهگزیدین، یک دهان شویه موضعی
هیپوپلازی مینا
این شرایط ناشی از اختلال در رشد است که باعث می شود مینای دندان سخت، اما نازک باشد. خطوط دندان ممکن است حاوی لکه های گچی، سفید یا قهوه ای باشند.
هیپوپلازی نه تنها ممکن است ایجاد شود بلکه گاهی نیز از بدو تولد وجود دارد که در این مورد نقص آملوژنز (amelogenesis imperfect) نامیده می شود.
علل شایع و عوامل خطرناک برای هیپوپلازی مینا دندان عبارتند از:
- عدم مصرف مواد مغذی مانند کلسیم
- آسیب زایمانی یا تولد زودرس
- عفونت های ویروسی و باکتریایی، مانند سرخک یا آبله مرغان
- بیماری مادرزادی یا سوء تغذیه در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض سموم و آلرژن ها
- مسمومیت در اثر خوردن فلوراید
- آسیب یا جراحت دندان ها
بیشتر بخوانید:
ساخت خمیر دندان با فرمول ترمیم مینای دندان
بیماری سلیاک
علائم دندانی اغلب اولین علائم قابل توجه از بیماری سلیاک است. این علائم عبارتند از:
- لکه ها یا نقطه های قهوه ای و زرد همراه با تغییر رنگ
- مینا دندان ضعیف
- کرم خوردگی
- حالت مات یا نیمه شفاف
این موارد اغلب درباره دندان های کرسی و پیشین هستند.
مسمومیت در اثر فلور و ترکیبات آن یا فلوروز
مصرف بیش از حد فلوراید، به خصوص در کودکان زیر هشت سال، می تواند باعث لک شدن مینا دندان شود.
این تغییر رنگ فلوروز نامیده می شود که ممکن است به صورت رگه های سفید یا قهوه ای در سراسر دندان ظاهر شود و در موارد شدید تر ممکن است لکه ها و سوراخ های تیره در دندان ایجاد کند.
با این که این علائم ممکن است شبیه به پوسیدگی دندان باشد، اما فلوروز به طور کلی بی ضرر است.
درمان ها
علت ایجاد لکه های قهوه ای روی دندان بهترین روش درمان را تعیین می کند.
داروهای خانگی زیر می توانند عوارض ناشی از غذا، نوشیدنی و یا عادات زندگی مانند سیگار کشیدن را کم کنند:
- هرچند روز یک بار دندان ها را با محلول جوش شیرین و آب مسواک کنید.
- هر روز یا چند روز یک بار دهان را با استفاده از محلول هیدروژن پراکسید بشویید و سپس دهان را آب بکشید.
بسیاری از دارو های بدون نسخنه نیز می تواند این تغییر رنگ را درمان کند. با این که تضمینی برای عملکرد این دارو ها وجود ندارد اما فرد ممکن است نتایج آن را بعد از دو هفته مشاهده کند.
برخی از گزینه های این دارو های بدون نسخه عبارتند از :
- دهان شویه های سفید کننده حاوی هیدروژن پراکسید
- خمیر دندان های سفید کننده حاوی هیپوکلریت سدیم
- پودر های سفید کننده حاوی کربامید پراکسید
- سیستم های سفید کننده حاوی ژل سفید کننده پراکسید کاربامید
اگر تغییر رنگ دندان ها ناشی از پوسیدگی یا دیگر شرایط پزشکی باشد، شخص ممکن است نیاز به معاینه دندان پزشک داشته باشد.
دندان پزشک از ابزار هایی برای خراشیدن، پاک کردن، سوزاندن و ازبین بردن رسوبات و پوسیدگی ها استفاده می کند. و هم چنین ممکن است از روش های جزئی برای سفید کردن دندان ها و محافظت آن ها در برابر سایش استفاده کند که شامل سفیدکننده ها و فلوراید های موضعی است.
تغییر رنگ دندان در ارتباط با بیماری سلیاک دائمی است. هم چنین بیشتر لکه های ناشی از فلوروز یا پوسیدگی دندان نیز تغییر ناپذیر هستند.
برای لکه های دایمی و پایدار روی دندان، دندان پزشک قادر به از بین بردن این لکه ها و جلوگیری از ایجاد مجدد آن ها با استفاده از روش های زیر است:
- پودر کامپوزیت سفید
- روکش کردن
- روکش طلا
آن ها هم چنین ممکن است روکش هایی برای شب را پیشنهاد دهند.
روش های جلوگیری از آسیب
ساده ترین راه برای جلوگیری از ایجاد لکه های قهوه ای روی دندان ها، تمرین برای حفظ بهداشت دهان و دندان است.
راهنمایی های زیر ممکن است کمک کننده باشد:
- مسواک زدن با استفاده از خمیر دندان حاوی فلوراید دوبار در روز و به مدت دو دقیقه
- استفاده از نخ دندان یک بار در روز
- شستن دهان با آب یا مسواک زدن خصوصا بعد از خوردن غذاهای حاوی مقدار زیادی قند یا رنگ دانه یا تانین
- استفاده روزانه از دهان شویه های حاوی فلوراید جز برای کودکان زیر شش سال
- ارزیابی منظم دندان ها
- عدم استفاده از محصولات حاوی نیکوتین و تنباکو
- استفاده از نی برای خوردن هر نوشیدنی غیر از آب
- صحبت با یک دندان پزشک درمورد عادت های مضر و آسیب زننده به دندان مثل دندان قروچه کردن
بیشتر بدانید:
یک خمیر دندان خوب چه ویژگیهایی دارد؟
از بیماری مهلک در خمیر دندان چه می دانید؟
موارد زیر باعث آسیب به دندان و تضعیف مینا دندان می شود و بهتر است از آن ها پرهیز شود:
- غذا ها و نوشیدنی های شکری
- خوراکی های حاوی رنگ مصنوعی
- قهوه و چای
- مشروبات الکلی
- آب میوه های تیره
- مرکبات و آب میوه های آن ها
- سس تیره، مانند سس سویا و سس گوجه فرنگی
برخی از غذاها می توانند به تقویت مینای دندان و جلوگیری از تغییر رنگ آن کمک کنند. غذا های حاوی فیبر که به از بین بردن باکتری ها کمک می کنند. خوراکی هایی که حاوی مواد شیمیایی هستند که باعث خنثی شدن اسید های تضیعف کننده مینا دندان می شوند.
غذاهایی که ممکن است به جلوگیری از تغییر رنگ دندان کمک کنند عبارتند از:
- سبزیجات سبز و برگ دار مانند کلم، اسفناج، و کلم بروکلی
- پنیر و ماست تخمیر شده
- میوه ها و سبزیجات با فیبر بالا مانند سیب، آلو، گلابی و کرفس
- غذاهای غنی از آنتی اکسیدان های خاص، از جمله هویج، زنجبیل و سیر
- تمام دانه ها و غلات
- مغزها
نتیجه گیری
لکه های قهوه ای روی دندان ها اغلب نتیجه ضعف بهداشت دهان، سیگار کشیدن و یا مصرف بسیاری از غذاهای تیره و نوشیدنی هستند.
لکه های روی دندان اغلب می توانند برداشته شوند و یا قابل پیشگیری آسان باشند.
به ندرت، لکه های قهوه ای روی دندان، یک وضعیت پزشکی را نشان می دهند. یا ممکن است عوارض جانبی یک دارو باشند.
اگر لکه های قهوه ای با علائم دیگر همراه بودند و یا به دارو های بدون نسخه پاسخ ندادند، فرد باید به دندان پزشک مراجعه کند.
هم چنین اگر در مورد علت لکه ها مطمئن نیستید بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
