رویای شفاف و تاثیر آن بر سلامتی روان - پورتال رنگی
رویای شفاف و سلامتی روان
مطالعات نشان می دهد افرادی که رویاهای شفاف یا آگاهانه (lucid dream) بیشتری می بینند، کمتر از دیگران دچار افسردگی و ناراحتی می شوند. خواب ها و رویاها، از دیرباز، نظر روان شناسان تجربی را به خود جلب کرده و مقالات بسیاری درباره علت وجود آن ها، ارائه شده است. برخی اعتقاد دارند، رویاها، صرفا، حاصل برانگیختگی نورون های مغزی هستند. عده ای دیگر عقیده دارند رویاها، در واقع، دریچه ای به روی دنیا ناخودآگاه ذهن هستند و معنی عمیق و بکری به زندگی ما می دهند. همچنین، برخی دیگر معتقدند خواب ها، مکانیسمی همسو با طبیعت و بقا انسان دارند و ما را برای مواجه با چالش های پیش رو آماده می کنند.
بیشتر بخوانید:
خواب داوینچی و ورود به خواب شفاف
3 تکنیک برای دیدن خواب آگاهانه و رویای شفاف
رویای شفاف چیست ؟
میانه‌های شب است و شما خواب می‌بینید. در رویایتان شما یک ابرقهرمان هستید که دارید پرواز می‌کنید و باد در شنل شما افتاده است و آن را به حرکت در می‌آورد، شما می‌توانید از ارتفاع مناظر پایینتان را ببینید و هر وقت که خواستید فرود بیایید و از نزدیک به سراغ آنها بروید. این مسلئه به این دلیل است که این یک خواب معمولی نیست و شما دارید خواب یا رویای شفاف می‌بینید. برخلاف خواب‌های منقطع و گیج‌کننده‌ای که معمولا ما می‌بینیم، این بار مغز شما از این مطلب آگاه است که شما دارید وریا می‌بینید. شاید شما در هنگام خواب این توانایی را داشته باشید که کارهای خود را کنترل کنید.
رویای شفاف یا رویای آگاهانه به رویایی اطلاق می‌شود که رویابین در آن از این واقعیت که در حال رؤیا دیدن است، آگاه می‌شود. در رویای شفاف رویابین همچنان توانایی کنترل محیط فیزیکی را ندارد، ولی به صورت آگاهانه روی رویا و خواب کنترل دارد و می‌تواند صحنه رویا را به میل خود تغییر دهد. به همین دلیل بسیاری از فانتزی‌ها و غیرممکن‌ها می‌توانند قابل تجربه باشند. مغز کسانی که رویای شفاف را تجربه می‌کنند، مقدار بسیار بیشتری از باند بسامد beta-1 را که حدود ۱۳ الی ۱۹ هرتز می‌باشد را بطور فعال تجربه می‌کند که منجر به فعال شدن قوه هوشیاری و آگاهی در لوب آهیانه‌ای مغز (parietal lobes) است که در نهایت منجر به تجربه رؤیای شفاف می‌شود. شک‌هایی که در حین تحقیق در مورد این پدیده به وجود آمده‌اند مبنی بر اینکه رویای شفاف حالت خواب نمی‌باشد ولی چون همچنان عدم توانایی ارادی درکنترل محیط فیزیکی برفرد غالب است می‌توان گفت قسمتی از خواب است، یا به نوعی بیداری مختصر است. رؤیای شفاف توسط دانشمندان مختلف در زمان‌های مختلف مورد مطالعه علمی قرار گرفته‌است و با تمرینات خاصی قابل دسترسی می‌باشد.
حتی اگر واژه لوسید (lucid) به معنای شفاف (clear) باشد، لوسید دریم چیزی بیشتر از دیدن یک رویای شفاف است. برای داشتن یک رویای شفاف باید بدانید که در حال دیدن رویایی در خواب هستید. نیازی نیست که بتوانید هر چیزی در رویایتان اتفاق می افتد را کنترل کنید، هرچند کنترل چیزی است که اغلب رویاهای شفاف به دنبال آن هستند. مردم به خاطر این که می توانند کارهایی که هرگز در بیداری و واقعیت برایشان امکان ندارد، در خواب انجام دهند، جذب رویای شفاف می شوند. مثلا، امتحان کردن آتش یا پرواز به خورشید. با داشتن تجربه های بیشتر و بیشتر از رویاهای شفاف مزایای داشتن رویای شفاف را درک می کنید. شما می توانید با رویای شفاف مرزها و محدودیت های خود را بشناسید و جهان را کوچک کنید.
رویابینی آگاهانه یا رویای شفاف برای افرادی که از کابوس رنج می‌برند، می‌تواند بسیار مفید باشد. مطالعه‌ای در سال ۲۰۰۶ نشان داد که درمان با رویابینی آگاهانه می‌تواند در صورتی که روی تکنیک‌ها و تمرینات مهارت کامل پیدا شده باشد، مفید واقع شود. اگر چه مشخص نشد که دقیقاً کدام بخش از رویابینی آگاهانه سبب بهبود بیماران می شود ولی به هر حال نتیجه کلی آزمایش موفقیت آمیز بوده است.
ما چه چیزهایی می توانیم از رویاهایمان یاد بگیریم؟
آیا ما باید خواب هایمان را با دقت مشاهده و بررسی کنیم یا این که آن ها عمدتا به زندگی روزمره ما مربوط نیستند؟
مطالعات جدید منتشر شده در مجله “Frontiers in Psychology” نشان می دهد نوع خاصی از رویاها، به نام رویا آگاهانه یا شفاف، وجود دارد که ممکن است با سلامت روانی ( یا عدم آسیب روانی) مرتبط باشد. بر اساس برخی برآوردها، تقریبا 50 درصد از مردم، حداقل یک بار رویا آگاهانه را تجربه کرده اند و حدود 20 درصد از مردم، مکررا و حداقل یک بار در ماه، رویایی شفاف می بینند.
روان شناسان دانشگاه بن گوریون در اسرائیل، برای بررسی خواب های افراد، از 187 دانشجو کارشناسی برای شرکت در این تحقیق، دعوت کردند. آن ها، ابتدا، دانشجویان را در زمینه های مختلف روان شناسی مانند کیفیت و تجربیات خواب، رویا شفاف و آگاهانه، اضطراب، وسواس فکری، استرس، افسردگی، اسکیزوتایپی و اختلال چند شخصیتی بررسی کردند. سپس، از دانشجویان خواسته شد تا رویاهای خود را به مدت دوهفته، در یک دفتر خاطرات، ثبت کنند.
نتایج به دست آمده از این تحقیق بسیار جذاب بود: به طور متوسط، افرادی که رویاهای آگاهانه بیشتری می دیدند، کمتر از دیگران دچار افسردگی، اضطراب و ناراحتی روانی بودند. به ویژه، با بررسی خاطرات و توجه به اعتماد به نفس، کنترل و مدت زمان خواب که افراد یادداشت کرده بودند، نشان داد افرادی که بیشتر این نوع خواب را می بینند، کمتر از دیگران، افسردگی، اضطراب و استرس را تجربه می کنند. با این حال، هیچ تفاوتی بین سلامت روانی افرادی که رویاهای آگاهانه زیادی می بینند، نسبت به بقیه افراد، وجود ندارد.
اگر شما شخصی هستید که رویاهای آگاهانه می بیند، به هنگام دیدن خواب های بد، نسبت به یک فرد عادی، موقعیت بهتری خواهید داشت. اما این نتایج به معنای این نیست که شما باید شروع به تحریک و تغییر حالت و سطوح رویای آگاهانه برای تقویت سلامت روان خود کنید. محققان دریافتند که استفاده از تکنیک های تحریک عمدی، مانند پرورش رویای آگاهانه (LDT)، مشکلات خواب و علائم اسکیزوتایپی را با خود به همراه خواهد داشت. بنابراین، احتمالا بهتر است رویاهایتان را به حال خود رها کنید و تصور نکنید که دیدن رویاهای آگاهانه، چیزی غیر عادی است.
